Tóm tắt
Kèn Harmonica là gì?
Kèn Harmonica hay còn gọi tắt là Harmonica là một nhạc cụ bộ hơi sử dụng trên toàn thế giới trong nhiều thể loại âm nhạc, đặc biệt là trong nhạc Blues,Pop, Folk,country, Jazz, và nhạc Rock n Roll. Nó có thiết kế nhỏ gọn và dễ dàng mang theo, điều này đã làm cho nó trở thành một lựa chọn phổ biến cho các nghệ sĩ biểu diễn trên sân khấu hoặc sử dụng trong các bản ghi âm. Nhiều người còn ví harmonica như “một chiếc đàn piano bỏ túi”.
Kèn harmonica có nhiều loại và kích thước khác nhau, và mỗi loại sẽ tạo ra âm thanh khác nhau khi thổi vào. Người chơi harmonica sử dụng kỹ thuật hút và chọc khác nhau để tạo ra các nốt nhạc và hiệu ứng âm thanh đa dạng.
Cấu trúc kèn Harmonica
Comb
Comb hay còn được gọi là thân kèn Harmonica, lược kèn là phần thân của cây kèn. Vai trò của comb là khung kết nối 2 thanh reedplates (ruột kèn) ở bên trên và dưới. Vai trò của comb là một hệ thống chặn hơi và làm kín hơi, khi mà ở đó một số vị trí cố định nằm ở comb và reedplates được liên kết với nhau bằng ốc vít hoặc đinh tán để đảm bảo sự liên kết chắc chắn của 2 bộ phận.
Hiện comb của kèn Harmonica có 2 thiết kế phổ thông là comb kín (comb liền khối) và comb hở (comb không liền khối).
Reed plate
Reedplate hay là ruột kèn Harmonica , là chi tiết quan trọng tương tự như comb. Một thanh Reedplate là một miếng kim loại hình chữ nhật thường chứa các reed (lá kim loại) đóng vai trò là các bộ phận tạo ra âm thanh.
Các lá kim loại sẽ được cân chỉnh sẵn theo 1 tỉ lệ dài ngắn khác nhau (các lá dài thì tiếng sẽ trầm và các lá tạo ra âm càng cao thì càng ngắn). Mọi reed có xu hướng chếch xuống cao hơn khe của nó 1 khoảng cách để khi một luồng hơi thổi hoặc hút vào nó sẽ bị kéo sát về vị trí khe cân bằng, cộng hưởng và tạo ra âm thanh.
Thanh reedplates có thể làm từ nhiều dạng kim loại miếng như Đồng, Thép, Crom… Trong khi Reed thì thường ưu tiên được làm bằng đồng vì tính chất đàn hồi tốt của nó. Ngoài ra để tăng độ bền các hãng sản xuất thêm các chất liệu như thép, đồng pha phosphor.
Bản thương mại và cải tiến của 1 reedplates hoàn toàn bằng nhựa được thiết kế bởi Finn Magnus năm 1950. Thời điểm đó Magnus thiết kế reed, reedplates và comb tạo bởi plastic và cải tiến nó nhưng cộng đồng đánh giá không cao vì độ đàn hồi của nhựa và âm sắc tạo ra từ nó quá kém nên thiết kế này sớm đi vào quên lãng.
Reed được gắn với reedplates qua đinh tán hoặc một số dòng kèn thì hàn điện để cố định được 2 bộ phận với nhau.
Cover plates
Cover plates hay còn gọi là nắp của kèn được thiết kế theo 1 cặp 2 nắp ở 2 đầu trên và dưới của kèn tương ứng bảo vệ cho reedplates. Phần cover là phần trực tiếp ảnh hưởng tới trải nghiệm của người sử dụng khi nó là thành phần tiếp xúc trực tiếp tới môi và miệng của người thổi. Các kim loại tốt sẽ làm hạn chế tối đa sự ma sát khi người sử dụng ngậm di chuyển
Windsavers
Windsavers hay có tên gọi là van tiết kiệm hơi, là một bộ phận cực kì quan trọng trong kèn chromatic. Vì kèn chromatic xếp diện tích từng reed gần nhau hơn các kèn khác, thường là 64 note (tức gấp 2-3 lần note các dòng kèn khác) để đảm bảo được qua slide (cần gạt) có thể chuyển các note theo quy luật chromatic nhanh hơn.Thiết kế của windsaver thường là những lá bằng teflon dán đè lên trên các reedplate ở ngay phần đóng đinh của reed với reedplate, nhưng không chặn quy chế hút thổi của nó
Mouthpiece
Mouthpiece là một bộ phận đặc biệt chỉ có ở chromatic, mà nó đóng vai trò tạo kín hơi giữa các thiết kế bên trong với slide (cần gạt chỉnh luồng hơi) với phần ngậm bên ngoài. Mouthpiece có thiết kế liên kết gắn với comb qua các ren bắt vít hoặc liền khối như một số dòng chromatic cải tiến (như CX 12 của Hohner).
Các loại kèn Harmonica
Kèn Harmonica Chromatic
Chromatic Harmonica là mẫu kèn sử dụng các cần gạt thiết kế ở bên phải dùng để chuyển cao độ các note lên 1 nửa note nhạc, có quy luật chromatic note như piano, guitar… và có thể chơi được nhiều tone, giọng, dòng nhạc khác nhau.Chromatic có nhiều tone tuy nhiên tone C vẫn là chuẩn của chromatic và hầu như mọi người chơi phổ thông đều sử dụng key C chromatic.
Kèn Harmonica Diatonic
Hay còn cách gọi khác là kèn Harmonica Blue, Diatonic Blue, Blue Harp… là dòng kèn chuẩn của Harmonica, tức nó là phiên bản gốc của Harmonica nói chung. Thiết kế của kèn Diatonic một lỗ vừa có thể thổi và vừa có thể hút. Tone kèn Harmonica của Diatonic thấp nhất là tone G, và cao nhất là tone F.
Kèn Harmonica Tremolo
Dòng kèn Tremolo có tên gọi khác là Tremolo Diatonic Harmonica, là một dòng kèn cải tiến xuất phát từ Nga và Trung Quốc từ những năm đầu thế kỉ 20 nhằm phục vụ chơi các dòng nhạc Á Đông.
Kèn Tremolo có nhiều loại từ 16, 20, 21, 24… lỗ nhưng các dòng kèn 24 và 21 phổ biến hơn cả. Kèn tremolo thiết kế thường đủ 3 quãng 8, các note trên và dưới cùng là 1 âm nhưng khi thổi lên cùng lúc sẽ tạo thành các âm rung tự nhiên tremolo cực kì đặc trưng.
Trên đây là một số loại kèn Harmonica, các bạn có thể tham khảo các bài nhạc để tập luyện tại đây nha!
Lưu ý:
- Hãy thuộc nhạc bài hát. Thuộc thật chắc bằng nghe bản gốc nhiều lần. Vì nếu không thuộc nhạc, bạn sẽ không biết mình chơi đúng hay sai.
- Dành thời gian tập mỗi ngày 30-60 phút để có kết quả tốt nhất.
- Tập thêm các bài hát khác để trau dồi thêm kỹ năng tại đây.
- Tham gia nhóm => Cùng tập Harmonica và sửa lỗi
- Lớp Harmonica của Thầy Tạ Thái Hà vẫn liên tục mở cả online cho các bạn ở xa có thể học và chơi tốt. Các bạn Inbox page tại đây để biết thêm chi tiết nhé!
- Chúc bạn chơi thật tốt!
